ভ্ৰামক

(১)

কলিগ এজনৰ ভায়েকৰ বিয়া । নগলে কথাটো বেয়া হব । দীৰুদাৰ লগত ওলালো । বিয়াঘৰ নলবাৰী টাউনৰপৰা অলপ আতৰত । বিয়া খাই ৰিটাৰ্ণ আহি আছো । ৰাষ্টাটো খুব এটা ভাল নহয় । মাজে মাজে বিৰাট গাত । গাতবোৰত ঠেকেচা খাই পি.ডব্লিউ.ডিক গালি পাৰি আহি আছো । হঠাত গাড়ীখনৰ কিবা এটা হল । নামি দেখিলো, টায়াৰ পামচাৰ । ডিকিত স্পেয়াৰ এটা আছে । কিন্ত ওপৰত প্ৰচন্ড ৰদ । ইফালে সিফালে চালো । অলপ আগত চক এটা আছে । কোনোবা লৰা এটাক পইচা কেইটামান দি চকাটো চেঞ্জ কৰাব লাগিব ।

- চকা পামচাৰ হল নেকি..... পিছফালৰপৰা কোনোবাই মাতিলে
ঘুৰি চালো, এখন চাইকেল ৰৈ আছে, ওচৰত এখন চিনাকি মুখ । মইনুল । ইউনিভাৰচিটিৰ এসময়ৰ সহপাঠী ।
- আৰে মইনুল , ইমান দিনৰ মুৰত, মানুহটো কত গায়ব হৈ গৈছিলি, তোৰ ঘৰ ইয়াতে নেকি..... মই সুধিলো
- অ, এইখন আমাৰেই গাও
- মেকানিক-চেকানিক পাম নেকি
- লৰা এটা আছে , মাতি দিও ৰ

মইনুলে ফোন কৰি কাৰোবাক মাতিলে । লৰা এজন আহিল ।
- ই চকাটো চেঞ্জ কৰি দিব, মোৰ ঘৰ ওচৰতে , তেতিয়ালৈ চাহ একাপ খাই লবি বল...... মইনুলে কলে

মইনুলৰ ঘৰলৈ ওলালো । এটা হাফ ৱাল দিয়া ঘৰ । ওপৰৰখিনি মাটিৰে লিপা । মনে মনে এটা সন্টুষ্টি লাভ কৰিলো । এটা সময়ত মইনুল মোৰ প্ৰতিদন্দী আছিল । ইউনিভাৰচিটীত থাকোতে সি মোৰ লগত কমপিট কৰিব ওলাইছিল । মোৰ লগত তাৰ তেতিয়াও তুলনা নাছিল, এতিয়াও নাই ।

মইনুলৰ ঘৰৰ ভিতৰখন অৱশ্যে বেচ আটোমটোকাৰী , পৰিপাটী । চোফা, আচলতে মোৰ ঘৰত থকা সত্তৰ হাজাৰ টকাৰ ইটালিয়ান আৰ্হিৰ ডিভানখনৰ তুলনাত কাঠৰ ফ্ৰেম এটাত কুচন লগাই থোৱাৰ নিচিনা চকীখনত বহিলো । মানুহ এজনীয়ে পানী দুগিলাছ লৈ আহিল ।

- এয়া ৰেহেনা, মোৰ ৱাইফ, আৰু এয়া মোৰ ইউনিভাৰচিটীৰ বহুত ভাল দোস্ত, বহুত ডাঙৰ চাকৰি কৰে
......... মইনুলে চিনাকি কৰাই দিলে

মই নমস্কাৰ দিলো । ৰেহেনাই অৰ্ডিনাৰী শাড়ী এখন পিন্ধিছে । খুব বেছি দুশ টকা হব ।
মইনুল আমাৰ বেটছৰ একমাত্ৰ ইছলামধৰ্মী লৰা আছিল । মইনুল পঢ়াত বহুত চোকা নাছিল । কথা-বতৰাৰ কোনো ষ্টেন্ডাৰ্ড নথকা মইনুলে আমাৰ মাজত মিলা-মিছা বঢ়াবলৈ এনে কিছুমান আমোদজনক কাম কৰিছিল যে মইনুল বহকেইজনৰ বাবে কমেডি আইটেম হৈ পৰিছিল ।
কিন্ত মইনুল, সি মোক এটা সময়ত চেলেঞ্জ দিবলৈ সাহস কৰিছিল ।

(২)

ইউনিভাৰচিটীৰ ফাইনেল ইয়াৰৰ কথা । চেপ্তেম্বৰৰ কোনোবা এটা দিন । ইলেকচনৰ সময় । পি.জি.এছ.ইউ লৈ প্ৰতিটো ডিপাৰ্টমেন্টৰ এজনকৈ প্ৰতিনিধি থাকে । আমাৰ ডিপাৰ্টমেন্টত মোৰ বাহিৰে বেলেগ কোনোবা ওলাব বুলি মই ভৱা নাছিলো । ডিপাৰ্টমেন্টৰ বাহিৰৰ চিৰিত বহি মবাইলত গেম খেলি আছো । মইনুল আহি মোৰ ওচৰ পালেহি ।

- চোৱা মই পি.জি.এছ.ইউ লৈ ডিপাৰ্টমেন্টেল ৰিপ্ৰেজেনটিভ হব খুজিছো । আমাৰ ক্লাছৰ চব ছোৱালীৰ চাপৰ্ট মোৰ লগত আছে, ৰাহুল, নব, সুব্ৰতও মোৰ লগত আছে । ইলেকচন হলে তুমি বেয়াকৈ হাৰি যাবা...... মইনুলে কৈছিল
- চা দোস্ত, তই এই যে ফাল্টু কমেডিচব কৰি থাক, মানুহে ভাল পায় সচা , কিন্ত কমেডিয়ান এটাক ডিপাৰ্টমেন্টৰ ৰিপ্ৰেজেনটিভ কৰি কোনেও নপথায় । আৰু চা , মোৰ লগত তোৰ কোনো তুলনাই নহয় , তই ইংৰাজীত কথাই কব নোৱাৰ, মোৰ তুলনাত তোৰ জেনেৰেল নলেজ জিৰো, তোৰ কমিনিকেচন স্কিল নায়েই, তোৰ পাৰ্চনেলিটি নায়েই, তই মোৰ লগত কত পাত্তা পাবি
- নাই , চবে মোক চাপৰ্ট দিব
- ধুৰ, মক্কেল নেকি বে তই, কথা বুজি নাপাৱ নেকি, চা দোস্ত, মোক যদি চেলেঞ্জ কৰ মোৰ খং উঠিব, আৰু মোৰ খং উঠিলে তই ডিপাৰ্টমেন্টত নাপাত্তা হৈ যাবি...... মই মইনুলক দম দিছিলো

মইনুলে মোৰ কথা নামানিলে । ইলেকচন হল । ছয়ত্ৰিশটা ভোটৰ সি মাত্ৰ তিনিটা ভোট পালে । নিজৰটো, ৰাহুলৰ আৰু তাক দেখুৱাই মোৰ ভোটটো মই তাক দিলো ।

- দেখিলি দোস্ত, মোৰ ভোটটোও মই তোক দি দিলো, তথাপিও তই জিকিব নোৱাৰিলি, আচলতে মোৰ লগত তোৰ কোনো তুলনাই নহয়...... ইলেকচনৰ পাছত মই তাক কৈছিলো

এইটো নহয় যে তাক মই বেয়া পাইছিলো কিন্ত সি মোৰ প্ৰভুত্বক চেলেঞ্জ কৰিছিল আৰু সেয়ে তাক কৌশলগতভাৱে ডিপাৰ্টমেন্টৰ লগত জড়িত কামবোৰৰপৰা আতৰাই ৰাখিছিলো । কিন্ত তাক ভাৰচিটি উইকত ফুটবল খেলাৰ আৰু ৱাল মেগাজিনত কেইশাৰীমান লিখাৰ সুযোগ দিছিলো ।

ইউনিভাৰচিটিৰ পাছতো মই মোৰ গ্লেমাৰ অটুত ৰাখিলো, ভাল চাকৰি এটা যোগাৰ কৰি চচিয়েল ষ্টেটাছ মেইনটেইন কৰিলো । তাৰ বিপৰীতে মইনুল কৰবাত হেৰাই গল । আমাৰ লগৰবোৰৰ আদ্দাত মইনুল নামৰ কমিক আইটেমটোক কোনেও মনত নেপেলোৱা হৈ পৰিল ।

(৩)

ৰেহেনাই চাহ লৈ আহিল । চাহৰ কাপটো হাতত ললো ।

- ইউনিভাৰচিটিৰ পাছত কত গায়ব গৈ গৈছিলি । একো খবৰ-খাতিয়ে নোহোৱা হৈ গৈছিল যে... মই সুধিলো
- জানই তো, ঘৰৰ অৱস্থা ভাল নাছিল, পঢ়াৰ সময়ত গাৱৰ মানুহে সহায় কৰিছিল । অৰুনাচল গুচি গলো, ৰেচিডেনচিয়েল স্কুল এখনত । দৰমহা ৪০ দিছিল । এবছৰ তাত থাকিলো । তাত পাছত গাৱলৈ ওভতি আহিলো । এতিয়া এন.জি.ও এটা চলাও । চৰকাৰৰ স্কীমবোৰৰে গাৱত সমবায় খেতি আৰম্ভ কৰিছো ।

সমবায় খেতি, এন.জি.ও । ধুৰ, সি গৱাৰে হৈ থাকিল । হাফ ৱালৰ ঘৰ , গাৱলীয়া ঘৈণী, চাইকেল । মইনুল জীৱনত আগবাঢ়িবই নোৱাৰিলে । তালৈ মোৰ পুতৌ উপজিল ।

বাহিৰত মানুহ কেইজনমান গোট খাইছে । মইনুল বাহিৰলৈ ওলাই গল । মইনুলৰ পাছে পাছে আমিও বাহিৰলৈ গলো ।
- তই ১০ মিনিট ৰখ, মই আহি আছো এঠাইৰপৰা..... এইবুলি কৈ মইনুল মানুহকেইজনৰ লগত গলগৈ । এটা কেটেঙা লৰা আমাৰ কাষত থাকিল ।
- ভাইটি তই ইয়াৰে নেকি..... মই সুধিলো
- হয়.... লৰাজনে কলে
- মইনুলৰ এন.জি.ও ত কাম কৰ নেকি
- হয়, তাৰ লগত জড়িত
- এইবাৰ খেতি কেনেকুৱা
- এইবাৰ ভাল হৈছে
- তই পঢ়া-শুনা কৰি আছ নে খেতিতে ধৰিছ
- নহয় মানে এক্সুৱেলি মই এন.আই.টি শিলচৰত পঢ়ি আছো, চেমিষ্টাৰ ব্ৰেক চলি আছে, সেইকাৰণে গাৱলৈ আহিছো, মইনুলদাক সহায় কৰি দিও, পাকীজাত পঢ়াও, আমাৰ গাৱৰ বাহিৰলৈ যিমানকেইজন গৈছে চবেই ছুটীত পাকীজালৈ আহে
- পাকীজা মানে
- আমাৰ গাৱত আগতে স্কুল নাছিল । হাইস্কুল পঢ়িবলৈ টাউনলৈ যাব লাগে । সেয়ে মইনুলদাই কেইবছৰমান আগতে স্কুল এখন খুলিছিল । পাকীজা একাডেমী । যোৱাবছৰ দুজনে ইয়াৰপৰা ষ্টেন্ড কৰিছিল ।
- কিন্ত মইনুলেতো এন.জি.ও হে কৰে বুলি কৈছিল
- মইনুলদা অমাৰল কাৰনে ফৰিষ্টা । তেও আমাৰ গাওখনৰ সলনি কৰি দিছে । এন.জি.ও ৰে বহুত চৰকাৰী স্কীম আনিছে । আজিকালি আমি ট্ৰেক্টৰেৰে খেতি কৰো । পথাৰত টিউবৱেলেৰে পানী দিও । সমবায় ভিত্তিক ফিচাৰী , ব্ৰয়লাৰ ফাৰ্ম , ছাগলী ফাৰ্ম খুলিছো । আজিকালি কোনো মানুহ বহি নাথাকে, সবেই কাম কৰে । গাৱৰ সকলো লৰা-ছোৱালীয়ে আজিকালি পঢ়া শুনা কৰে । গাৱৰ বহুত দুখীয়া ঘৰৰ লৰা-ছোৱালীয়েও মেডিকেল-ইঞ্জিনাৰিং পঢ়ি আছে । ফীজ-কিতাপৰ পইচা চব সমবায়-এন.জি.ও ই দিয়ে ।

মইনুল উভতি আহিছে । মইনুলৰ পাছে পাছে কেইজনমান মানুহ ।
- তোৰ গাড়ীখন ঠিক হৈ গল...... মইনুলে কলে

গাড়ীখনৰ ফালে খোজ ললো । মইনুল আৰু মোৰ মাজত এটা বৃহত পাৰ্থক্য । ইউনিভাৰচিটিত মইনুলক নব্বৈ শতাশ ভোটত পৰাজিত কৰা মই মোৰ আৰ্জিত বিদ্যা ব্যৱহাৰ কৰিছো ব্যক্তিগত সফলতাৰ বাবে । মই, বৰ্তমান দৰমহা খোৱা এটা গোলাম হৈ পৰিছো । আৰু মইনুল....... মইনুল ইজ ইউজিং হিজ নলেজ এন্ড স্কিল ফৰ দা আপলিফমেন্ট এন্ড ৰিনভেচন অৱ হিজ চচাইটি ............ মইনুল ইজ লিডিং এ জেনেৰেচন ।

ৰাষ্টাৰ দুয়োফালে সেউজীয়া পথাৰ । মইনুলৰ গাৱৰ পথাৰখনত ধানবোৰ লহপহকৈ পাঢ়ি আহিছে ।
গাড়ীখন ষ্টাৰ্ট কৰিলো । আজিৰ মইনুলৰ লগত মোৰ একো তুলনাই নহয় ।